معنی اینکوترمز CPT چیست؟

قاعده اینکوترمزCPT  یکی از شرایط اینکوترمز است که در آن فروشنده مسئول پرداخت هزینه‌های حمل کالا تا مقصد تعیین‌شده است، اما ریسک‌های مربوطه از زمانی که کالا به حمل‌کننده تحویل داده می‌شود، به خریدار منتقل می‌شود. این قاعده برای تسهیل فرآیند حمل‌ونقل و تعیین مسئولیت‌ها در تجارت بین‌المللی استفاده می‌شود. در ادامه مطلب خواهید فهمید که معنی cpt چیست و چه کاربردی دارد.

اینکوترمز CPT چیست؟

اینکوترمز CPT که مخفف عبارت “Carriage Paid To” است، یکی از قواعد شناخته‌شده در تجارت بین‌الملل به شمار می‌آید. اینکوترمز (Incoterms)  به مجموعه‌ای از قواعد بین‌المللی می‌گویند که توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی یا همان ICC تدوین می‌شود. طبق قاعده اینکوترمز CPT فروشنده موظف است که کالا را به شرکت حمل‌کننده (Carrier)  تحویل دهد و هزینه حمل آن تا مقصد تعیین‌شده را بپردازد. با این حال ریسک از لحظه تحویل کالا به شرکت حمل‌کننده از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود. در ضمن فروشنده باید تشریفات صادرات مانند ترخیص کالا از کشور مبدا را نیز انجام دهد.

در قالب اینکوترمز CPT از زمان تحویل کالا به حمل‌کننده مسئول وقوع هرگونه حادثه یا آسیب احتمالی می‌شود. اگرچه فروشنده هزینه حمل را تا مقصد تقبل می‌کند، اما مسئولیتی نسبت به خسارات احتمالی در مسیر حمل ندارد. به همین دلیل در قراردادهای CPT تعیین دقیق محل تحویل و حمل‌کننده اهمیت ویژه‌ای دارد تا از بروز اختلافات جلوگیری شود. ترخیص واردات، پرداخت حقوق گمرکی و سایر هزینه‌های ورود کالا نیز بر عهده خریدار خواهد بود.

این اصطلاح می­تواند بدون توجه به روش حمل و همچنین هنگامی که بیش از یک روش حمل استفاده شده است،به کار رود.

هنگامی که از اصطلاحات CPT،CIP،CFR یا CIF استفاده می­‌شود، وظیفه فروشنده با تحویل کالا به حمل کننده به پایان می‌­رسد و نه زمانی که کالا به مقصد می‌­رسد.

معرفی مزایا و معایب قاعده Carriage Paid To

قاعده CPT باعث می‌شود که فروشنده کنترل بیشتری بر حمل اولیه داشته باشد، ولی خریدار باید از لحظه تحویل به حمل‌کننده مسئولیت خطرات را بپذیرد. به همین دلیل این قاعده مزایا و معایبی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

مزایای استفاده از قاعده CPT

مزایای استفاده از ترم حمل cpt عبارت‌اند از:

• پوشش هزینه‌های حمل‌ونقل توسط فروشنده: فروشنده هزینه‌های حمل کالا را تا نقطه تعیین‌شده در مقصد پرداخت می‌کند و بدین ترتیب از بروز مشکلات در تحویل کالا به خریدار جلوگیری می‌شود.
• آگاهی از هزینه‌های حمل‌ونقل برای خریدار: خریدار از قبل نسبت به هزینه‌های حمل‌ونقل آگاه است و می‌تواند فرآیند واردات را بهتر برنامه‌ریزی کند.
• مدیریت هزینه‌های حمل توسط فروشنده: فروشنده کنترل بیشتری بر روی هزینه‌های حمل‌ونقل دارد و می‌تواند قراردادهای حمل را به‌طور بهینه مدیریت کند.
• کنترل بیشتر خریدار بر مسیر حمل: خریدار می‌تواند در نقاط مختلف مسیر حمل کنترل بیشتری داشته باشد.

چالش ها در استفاده از cpt

استفاده از  CPTعلی‌رغم مزایای متعدد با چالش‌های زیر نیز همراه است:

• انتقال ریسک به خریدار: پس از تحویل کالا به حمل‌کننده، ریسک‌ها به خریدار منتقل می‌شود؛ حتی اگر کالا در طول حمل آسیب ببیند یا تاخیر داشته باشد.
• عدم الزام به بیمه کالا: فروشنده هیچ الزامی به بیمه‌کردن کالا ندارد که این امر می‌تواند ریسک‌های زیادی برای خریدار به همراه داشته باشد.
• اختلافات حقوقی یا مالی: در صورت عدم آگاهی طرفین از شرایط دقیق قاعده  CPTممکن است اختلافات حقوقی یا مالی به وجود بیاید.
• مشکلات احتمالی در حمل‌ونقل: هرگونه تاخیر یا آسیب در فرآیند حمل‌ونقل می‌تواند مشکلات زیادی برای خریدار ایجاد کند؛ به‌ویژه زمانی که مسئولیت‌ها به‌درستی تعیین نشده باشند.

نحوه تنظیم صحیح قرارداد با قاعده CPT

یکی از مهم‌ترین مواردی که باید درباره اینکوترمز CPT بدانید، این است که قرارداد cpt چیست و نحوه تنظیم آن چگونه است. برای تنظیم صحیح قرارداد موارد زیر باید در نظر گرفته شوند:

• تعیین محل تحویل کالا: در قرارداد باید به‌طور دقیق مشخص شود که کالا تا کدام نقطه باید توسط فروشنده حمل شود. این نقطه می‌تواند یک بندر، فرودگاه یا هر محل دیگر باشد که حمل‌کننده در آنجا کالا را تحویل بگیرد. استفاده از مکان دقیق برای جلوگیری از ابهام ضروری است.
• توضیح مسئولیت‌های فروشنده و خریدار: باید به‌وضوح مشخص شود که فروشنده مسئول پرداخت هزینه‌های حمل‌ونقل تا نقطه تعیین‌شده است؛ در حالی که خریدار از همان نقطه به بعد مسئول ریسک‌ها و هزینه‌های اضافی خواهد بود.
• شرایط حمل‌ونقل و انتخاب حمل‌کننده: در قرارداد باید شرایط حمل‌ونقل و نحوه انتخاب حمل‌کننده به‌طور دقیق شرح داده شود. این شامل روش‌های حمل (دریایی، هوایی، جاده‌ای) و نوع حمل‌کننده است که بر اساس حجم و نوع کالا متفاوت است.
• بیمه کالا: با توجه به اینکه در قاعده CPT فروشنده مسئول بیمه کالا نیست، لازم است که در قرارداد ذکر شود که آیا بیمه‌ای برای کالا در نظر گرفته خواهد شد یا خیر. معمولا توصیه می‌شود که خریدار برای محافظت از کالا در برابر خطرات حمل اقدام به خرید بیمه کند.
• مدارک مورد نیاز: برای تکمیل فرآیند حمل‌ونقل باید در قرارداد به مدارک مورد نیاز (مانند بارنامه، فاکتور، گواهی‌های حمل و غیره) اشاره شود. این مدارک به‌عنوان مدرک انتقال کالا و مسئولیت‌ها بین طرفین مهم هستند.
• زمان‌بندی و شرایط پرداخت: قرارداد باید شامل زمان تحویل کالا، مدت‌زمان حمل‌ونقل و نحوه پرداخت هزینه‌های حمل‌ونقل باشد. این موارد باید دقیقا مشخص شوند تا از هرگونه سوءتفاهم جلوگیری شود.
• شرایط خاص و استثنائات: اگر شرایط خاصی وجود دارد که ممکن است در روند حمل تاثیر بگذارد (مثلا تغییرات در شرایط آب‌وهوا یا مقررات جدید در کشور مقصد) باید در قرارداد گنجانده شود.

با رعایت این نکات قرارداد با قاعده CPT بدون ابهام تنظیم می‌شود و از بروز مشکلات حقوقی یا اجرایی جلوگیری خواهد شد.

تفاوت CPT با CIF چیست؟

قبل از هر چیز باید توضیح دهیم که CIF چیست.CIF  مخفف Cost, Insurance, and Freight  است که یکی از شرایط اینکوترمز محسوب می‌شود. طبق این قاعده، فروشنده مسئول پرداخت هزینه‌های حمل‌ونقل کالا به بندر مقصد و نیز هزینه بیمه کالا تا بندر مقصد است. به عبارت دیگر، فروشنده هزینه‌ها و ریسک‌های حمل‌ونقل تا زمان تحویل کالا به کشتی در بندر مبدا را بر عهده دارد و بیمه‌ای نیز برای کالا می‌خرد تا در برابر خطرات احتمالی در طول حمل محافظت شود. پس از تحویل کالا به کشتی، ریسک‌ها به خریدار منتقل می‌شود.

تفاوت‌های اصلی بین اینکوترمز cpt وCIF  به شرح زیر است:

مسئولیت‌های فروشنده و خریدار

در قاعده اینکوترمز CPT فروشنده مسئول پرداخت هزینه‌های حمل کالا تا مقصد تعیین‌شده است؛ اما ریسک انتقال به خریدار از لحظه‌ای که کالا به حمل‌کننده تحویل داده می‌شود، منتقل خواهد شد. به عبارت دیگر، فروشنده هزینه‌های حمل را پوشش می‌دهد، ولی ریسک‌ها بر عهده خریدار است.

در قاعده CIF علاوه بر هزینه حمل، فروشنده مسئول پرداخت هزینه‌های بیمه و حمل کالا تا بندر مقصد است. بنابراین تا زمانی که کالا به بندر مقصد تحویل داده می‌شود، ریسک‌ها و هزینه‌ها بر عهده فروشنده خواهد بود. پس از تحویل کالا به بندر مقصد، ریسک به خریدار منتقل می‌شود.

بیمه کالا

در CPT فروشنده هیچ الزامی برای بیمه‌کردن کالا ندارد و این مسئولیت به عهده خریدار است. در CIF فروشنده موظف به خرید بیمه برای کالاست تا از کالا در طول حمل‌ونقل تا مقصد محافظت شود. بیمه معمولا حداقل پوشش را برای خطرات حمل کالا فراهم می‌کند.

نوع حمل‌ونقل

CPT برای تمام انواع حمل‌ونقل (دریایی، هوایی، جاده‌ای و ترکیبی) قابل استفاده است؛ اماCIF  فقط برای حمل‌ونقل دریایی یا آب‌راهی استفاده می‌شود.

مکان تحویل کالا

مکان تحویل کالا در قاعده CPT می‌تواند هر نقطه‌ای از مسیر حمل باشد که در قرارداد مشخص می‌شود؛ مثلا یک بندر، فرودگاه یا یک محل دیگر. در روش CIF تحویل کالا در بندر مبدا انجام می‌شود؛ یعنی تا زمانی که کالا به کشتی تحویل داده شود، تمامی هزینه‌ها و ریسک‌ها بر عهده فروشنده خواهد بود.

در مجموع، اصلی‌ترین تفاوت بین این دو قاعده در این است که در اینکوترمز CPT مسئولیت‌های حمل و نقل بیشتر بر عهده فروشنده است، ولی بیمه و ریسک‌های حمل به خریدار منتقل می‌شود؛ در حالی که در CIF  فروشنده علاوه بر حمل، مسئولیت بیمه و ریسک‌های مرتبط با حمل‌ونقل تا بندر مقصد را نیز بر عهده دارد.

نقاط مهم در CPT کدامند؟

این اصطلاح دارای دو نقطه مهم است زیرا که ریسک و هزینه در دونقطه مختلف منتقل می­شود.

طرفین به خوبی می­دانند که باید محل تحویل، یعنی جایی که ریسک به خریدارمنتقل می­شود و محل تعیین شده در مقصد را که فروشنده موظف به انعقاد قرارداد حمل تا آن نقطه است، به روشن ترین شکل ممکن در قرارداد مشخص کنند. در صورتی که از چند حمل کننده برای حمل کالا به مقصد توافق شده استفاده شود و طرفین روی نقطه تحویل مشخصی توافق نکنند، نقطه مذکور کاملا به انتخاب فروشنده است که خریدار نظارتی به آن ندارد و انتقال ریسک زمانی است که کالا به اولین حمل کننده تحویل شده است.

اگر طرفین بخواهند که ریسک در مرحله ی دیگری، مثلا در بندر یا فرودگاه، منتقل شود باید این موضوع در قرارداد فروش مشخص شود. از آنجایی که هزینه ها تا محل تعیین شده در مقصد به عهده فروشنده است، طرفین باید به روشن ترین شکل ممکن این محل را مشخص کنند. فروشنده می­داند که باید قرارداد حملی را که دقیقا با این نقطه سازگار است؛ تهیه کند.